ENGELLİLER HAK(LARINI) HELAL ETMİYOR!..

Resmi Gazetede jet hızıyla yayımlanan ÖTV yasası, engellilerin sistematik olarak yok sayıldığının acı bir kanıtıdır.

• Yeni yönetmelik, gelir kriteri bahanesiyle binlerce bakıma muhtaç bireyi kaderine terk ediyor.
• Yeni engelli emeklilik düzenlemesi, engellilerin hayatını daha da zorlaştırıyor, mağduriyeti katlıyor.
• Yeni KDV Kanunu değişikliğiyle ithal protezler erişilmez hale geliyor, engelliler temel ihtiyaçlardan mahrum kalıyor.
• Yeni yönetmelikle ehliyetleri iptal edilen engelliler, işe gidemiyor, hayattan kopuyor.
• Yeni yönetmelik değişikliği, hafif zihinsel engellileri hayat boyu eğitimde yok sayarak eşitliği yok ediyor.
• Yönetmelik değişikliği, evde bakım ve sosyal destekten binlerce ihtiyaç sahibini dışlıyor.
• SGK’nın fiyat güncellemesi yapmaması, engellileri hasta altı bezi gibi temel ihtiyaçlardan bile mahrum bırakıyor.
• ÖTV Kanunu değişikliğiyle 10 yıllık yenileme süresi ve %40 yerlilik oranı, engellileri sosyal hayattan koparıp sanayiye mahkûm ediyor. Tekerlekli sandalyelerini küçücük arabalara sığdıramayan bireyler, sandalyelerini çeki demiriyle arkadan çekmek zorunda bırakılıyor.

Son yıllarda çıkarılan torba yasalarda, yönetmeliklerde, bu güne kadar engelli bireylerin topluma tam ve eşit katılımı ile ilgili tüm kazanımları yok edilmiştir. “Verilen Hak Geri Alınmaz” ilkesini, en son 25 Aralık 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve Cumhurbaşkanlığı kararıyla onaylanan ÖTV Kanunundaki değişiklikler ile ihlal edilmiştir.

Ortopedik engellinin kullandığı ortez-protez ve tekerlekli sandalye gibi yıllardır dile getirdiğimiz ve olmazsa olmaz, kullanmak zorunda olduğumuz medikal malzemeler alınamaz seviyeye getirilmiştir. Bu konuda devlet, engelli bireylere adeta yürümeyin, elinizi kolunuzu kullanmayın, hareket dahi etmeyin demektedir.

Dünyanın çözdüğü ama ülkemizde hala bir standardı olmayan “Engelli Sağlık Kurulu Raporları” alelade bir şekilde çıkarılan yönetmelikler yüzünden birçok engelli bireyin emekliliği iptal olmuş, sürücü ehliyetleri işlevsiz hale getirilmiştir.

Ortopedik engelli, tekerlekli sandalye kullanan engelli için otomobil, ulaşım hakkının bir parçasıdır. Çünkü otomobil sayesinde, tek başına bir yerden bir yere gitmesi mümkün olmaktadır. Böylece cadde ve sokaklardaki pek çok fiziksel bariyer onu çok daha az etkiliyor olacaktır. Bu kişiler için otomobil bağımsız yaşamın bir parçası. O nedenle yeni çıkan yasa ile  %40 yerlilik şartı 10 yıl gibi düzenlemeler ciddi mağduriyete yol açmaktadır.

Ortopedik engelliler, toplu taşımayı kullanamamaktadır. Üreten tarafta olmak ve toplumun içerisinde yer almak için otomobil en önemli araçtır. 3 yıl garanti süresi olan otomobillerin 10 yıl satılamıyor olması ortopedik engelli bireyleri tamircilere mahkum etmek ve sürekli olarak yolda kalması anlamına gelmektedir. %40 yerlilik oranı ise düşük segment otomobilin bagajına tekerlekli sandalyenin sığmaması anlamına gelmektedir. Burada adeta tekerlekli sandalye kullanan kişiye otomobiline bindiğinde tekerlekli sandalyeni alma denmektedir.

Engelli bireyler toplumda eşit katılımla tüketen değil üreten bir hale getirilmesi için çalışma yapan bir merkezi yönetim olması gerekirken bu ve bunun gibi birçok kararlar, engellileri eşitlikten uzaklaştırmakta ve açıkça ayrımcılığa maruz bırakmaktadır.

Ulusal düzeyde engellilere yönelik politikaların, programların ve eylemlerin tasarım, geliştirme ve uygulama süreçlerinde, engellileri temsil eden STK’ların katılımı hayati bir gereklilikken, hiçbir görüşümüz dikkate alınmamaktadır. TC HÜKÜMETİ, BİZİ YOK SAYAMAZSINIZ! Engelli bireylerin haklarını doğrudan etkileyen bu kararlar alınırken, bizlerin sesini duymayanlara buradan sesleniyoruz:

Görmezden gelinmeyecek kadar kalabalığız! Türkiye Ortopedik Engelliler Federasyonu olarak, engelli bireylerin haklarının hiçe sayılmasını şiddetle KINIYOR, bu adaletsizliğe karşı tüm platformlarda mücadelemizi sürdüreceğimizi ilan ediyoruz.

Kıymetli basın mensupları,

Türkiye Ortopedik Engelliler Federasyonu olarak, ortopedik engellilerin son derece olumsuz etkilendiği bu yasa ve yönetmeliklerde yapılan yanlışların düzeltilmesi için tüm muhataplara SESLENİYORUZ! Buradayız ve aşağıdaki tüm çözüm önerilerimizi paylaşmaya hazırız.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZ

2022 yasa gereği alınan “Engelli Maaşları” için yönetmeliklerde geçen gelir kriterlerinin düzenlenmesi ve sadece engelli bireylerin gelirine bakılması sağlanmalıdır.

Evde Bakım Ücreti ödenen bağımlı engelliler için olan yönetmelikte, ikamette bulunan birinci derece hısımların ile ilgili maddenin düzeltilmesi sağlanmalıdır.

Engelli Sağlık Kurulu Raporlarında “SINIFLANDIRMA” yönetmeliği çıkarılmadıkça, emeklilik, ehliyet, istihdam, eğitim alanında ciddi hak kayıpları devam edecektir.

Sağlık Uygulama Tebliği’nde ve SGK’da fiyat güncellemesi yapılmalı ve ithal medikal malzeme ödemesinin yönetmeliğe eklenmesi zaruriyettir.

2024 yılının ilk 10 ayında satılan 751 bin aracın 166 bin kadarı ÖTV muafiyetiyle satılmış. %22’lik bir oran. Ortopedik engelli sayısı yani kendisi otomobil kullanan sayı 8 bin civarında. Geriye kalan 158 bin kendisi kullanamayan ve suistimale açık olan sayıdır.

Burada çözümün birinci yolu öncelikle ÖTV Muafiyeti ile ilgili yasada “KENDİSİ KULLANAN” ve KENDİSİ KULLANAMAYAN diye sınıflandırma yapılması ve ÖTV Muafiyetinin buna göre belirlenmesidir.

Hükümetin denetim yapamadığı suiistimallerin önüne geçemediği ve gelir kaybına sebep veren “KENDİSİ KULLANAMAYAN” %90 ve üzeri raporu olanlardır. Bu kesimin ortopedik engellilerden ayrıştırılarak;

• Üzerine ÖTV Muafiyetli otomobil alınmış %90 ve üzeri olan ağır engellinin 5 yıl içerisinde vefatı halinde, muaf edilen ÖTV’nin varisler tarafından ödenmesi.
• Üzerine ÖTV Muafiyetli otomobil alınmış %90 ve üzeri olan ağır engellinin ikamet ettiği il dışına otomobil çıktığında, araçta engellinin bulunma şartının getirilmesi.
• Üzerine ÖTV Muafiyetli otomobil alınmış %90 ve üzeri olan ağır engellinin vasilerinin aynı ilde olma zorunluluğunun getirilmesi

Suistimallerin önüne ancak bu düzenlemeler getirilirse çözüm olacaktır.

Ortopedik engelliler (KENDİSİ KULLANAN) kişiler için ise 5 yıl zorunluluğu devamı ve birinci derece hısımlarının (anne, baba, kardeş, eş ve çocukların) kullanım hakkının getirilmesi, tüm mağduriyetleri ortadan kaldıracaktır.

• ADALET İSTİYORUZ! EŞİTLİK İSTİYORUZ!
• SUİSTİMALLERE KARŞI DEVLETİMİZİN YANINDAYIZ.
• SUİSTİMAL ETMEYEN ORTOPEDİK ENGELLİLERİN HAKLARINA DOKUNMAYIN!..

TÜRKİYE ORTOPEDİK ENGELLİLER FEDERASYONU YÖNETİM KURULU

Haklarımızın gaspını anlatabilmek için Türkiye Ortopedik Engelliler Federasyonu bağlı dernekleri ve tüm engelli sivil toplum kuruluşları ile;

09.01.2025 tarihinde saat 13:00 de TC Maliye Bakanlığı önünde Basın Açıklaması yapacağız.

Siz Değerli Basın Mensuplarımızı yanımızda görmek bizi mutlu edecektir.